Leden van de PvdA kunnen zich namens de partij kandidaat stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen van de gemeente waarin ze wonen.
Het wat, hoe, wanneer en door wie is beschreven in een lijvig document van de landelijke partijorganisatie (“Proces naar 2018”). Aan het eind van dat landelijke document staan de profielschetsen voor de kandidaat raadsleden (en eventuele wethouders); hierna opgenomen als document 2.
De afdelingen (de partijorganisaties op gemeentelijk niveau) hebben dat document op onderdelen moeten uitwerken. Dat is ook gebeurd voor Landsmeer; het resultaat is te vinden in een “opleglegnotitie bij de profielschetsen” en een draaiboek voor de verkiezingen; beide zijn hierna ook te vinden (documenten 3 en 4).
Als eerste stuk is hieronder opgenomen de oproep van medio mei 2017 aan de leden van de afdeling Landsmeer om zich kandidaat te stellen. Met nu vetgedrukt en aangevuld de belangrijkste informatie. En als laatste, bijlage 5) de passages uit de landelijke leidraad (Proces naar 2018) die betrekking hebben op de kandidaatstelling en het werk van onze kandidatencommissie in de komende maanden.
Document 1. Mail oproep kandidaten
Beste partijgenoten,
Over een klein jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Binnen de afdeling werken we er al hard aan om die verkiezingen voor onze partij tot een succes te maken. Maar wat je ook doet, zonder goede kandidaten kun je in ieder geval niet.
In een eerdere mail vroeg ik jullie allemaal na te willen denken of je kandidaat wilt zijn. In deze mail geef ik de belangrijkste informatie over de kandidaatstelling; de volledige informatie komt rond half augustus op onze website (landsmeer.pvda.nl) te staan. Mocht je eerder uitgebreidere informatie willen over het profiel van Raadslid in Landsmeer voor de Partij, dan kun je deze opvragen bij ondergetekende of een van de leden van onze – onafhankelijke – kandidatencommissie (bestaande uit onze afdelingsleden Ruth van der Hilst, Jan Heukelom en Martin Smid).
Aanmelding kan vanaf nu tot half september. Dat doe je (zelf), schriftelijk / per mail bij de (waarnemend) afdelingssecretaris Hans Brosse ( adres: Raadhuisstraat 5, 1121 XC Landsmeer, mailadres: [email protected] ). Uiterste datum van ontvangst: maandag 18 september 2017. De secretaris stuurt je na ontvangst van je aanmelding een ontvangstbevestiging. En na half augustus een uitleg van de te volgen procedure, de zogenoemde interne bereidverklaring en erecode toe (pas als je de laatste twee hebt ondertekend, teruggestuurd en vóór 25 september 2017 ontvangen zijn door de secretaris, ben je formeel kandidaat).
Zodra de aanmelding bij hen bekend is bekend wordt je telefonisch benaderd door een van de leden van de kandidatencommissie. Om je desgewenst nader te informeren en/of een afspraak te maken voor een persoonlijk informatief gesprek.
Eind september komt de commissie bij elkaar om de aangemelde kandidaten te bespreken en om de gesprekken met de kandidaten voor te bereiden.
De gesprekken met de kandidaten staan gepland voor
- woensdag 1 en donderdag 2 november (1ste ronde) en
- woensdag 8 en/of donderdag 9 november(2de ronde)
en worden gevoerd aan de hand van de aandachtspunten van de als document 3 hieronder opgenomen oplegnotitie.
De door de commissie op te stellen kandidatenlijstlijst wordt in de afdelingsvergadering van 19 december 2017 vastgesteld.
Genoeg informatie voor nu, lijkt ons. Later meer. Mocht je nu toch al vragen hebben, neem dan contact op met Hans Brosse of mij (formele traject) of met Ruth van der Hilst over de werkwijze van de commissie.
We zien je aanmelding graag tegemoet,
met hartelijke groet, namens het bestuur,
Willem van der Ploeg, voorzitter.
Document 2. Profielschetsen raadslid, fractievoorzitter en wethouder
Profiel raadslid en fractievoorzitter
Het profiel van de waardengedreven politicus is een parapluprofiel voor alle politieke functies. In de profielen per functie worden functie gebonden aspecten aangegeven.
Je bent sociaaldemocraat
- Je bent in staat om vraagstukken die in de gemeente spelen te beoordelen en te verwezenlijken aan de hand van sociaaldemocratische waarden;
- Je bent herkenbaar als PvdA-raadslid en jouw dagelijkse politieke handelen kenmerkt zich door onze moraal van soberheid, dienstbaarheid en integriteit (erecode PvdA).
Je bent volksvertegenwoordiger
- Je hebt concrete ideeën ter verbetering van de gemeente en de drang om deze te realiseren;
- Je bent nieuwsgierig naar wat leeft in de samenleving en bent goed op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen. Bovendien heb je een breed netwerk binnen de gemeente;
- Je bent benaderbaar voor alle inwoners van de gemeente. Je luistert en neemt mensen serieus;
- Je hebt politiek inzicht, zowel bij het politieke spel in de gemeenteraad als bij het nemen van initiatieven buiten het gemeentehuis. Je bent in staat (politieke) coalities te smeden;
- Je kunt politieke kwesties in gewone taal overbrengen en beschikt over goede mondelinge- en schriftelijke vaardigheden. Je kunt debatteren, op een bewonersavond spreken en een persbericht schrijven;
- Je bent in staat om je snel in te werken op nieuwe dossiers, hoofd- en bijzaken te scheiden en samen te werken in een fractie.
Je bent partijlid
- Je committeert je aan het landelijke- en lokale verkiezingsprogramma;
- Je onderhoudt actief contact met de afdeling en neemt deel aan campagneactiviteiten;
- Je kent de weg binnen de partij en hebt een netwerk waar meerdere bestuurslagen in vertegenwoordigd zijn;
- Je ondertekent de interne bereidverklaring van de PvdA en verbindt je hiermee aan de interne contributie- en afdrachtverplichtingen;
- Je volgt de scholingsprogramma’s die voor je eigen functie worden aangeboden en woont de relevante netwerkbijeenkomsten bij.
De fractievoorzitter
De fractievoorzitter is de eerste woordvoerder namens de PvdA. Hij/zij is de leider van het team en ook degene die moet zorgen dat de fractie als team opereert. Bovendien moet de fractievoorzitter de samenwerking met andere partijen in de raad bewaken en eventueel de relatie met de eigen PvdA-wethouder(s) onderhouden.
Als fractievoorzitter:
- Ben je strateeg, teamplayer en leider tegelijk, zowel naar binnen als naar buiten;
- Ben je in staat om mensen te binden en moet je sociaal vaardig zijn;
- Beschik je over leidinggevende kwaliteiten.
De voorzitter zorgt dat ieder fractielid op zijn of haar eigen kwaliteiten wordt ingezet, dat afspraken worden nagekomen en dat de fractie als geheel zowel aan haar controlerende als haar volksvertegenwoordigende taak toekomt. Hij/zij heeft geen ambitie om deze termijn wethouder te worden en weerhoudt de fractie ervan op de stoel van de wethouder en de ambtenarij te gaan zitten. De fractievoorzitter kan ook buiten de fractie mensen aan de PvdA binden en geeft de PvdA in de gemeente een gezicht.
Competenties
Raadsleden hebben een volksvertegenwoordigende rol, stellen kaders voor beleid en hebben een controlerende taak. De PvdA heeft hier competenties aan verbonden die voor PvdA-raadsleden belangrijk zijn.
De competenties die horen bij de volksvertegenwoordigende taak zijn:
Luisteren – Als je goed luistert, toon je een actieve interesse in wat de ander zegt en weet je daardoor belangrijke informatie op te pakken.
Tact/sensitief gedrag – Je bent in staat om je te verplaatsen in een ander en kunt inspelen op gedachten/gevoelens/het standpunt/de situatie van een ander.
Creativiteit/vindingrijkheid – Je komt met originele oplossingen voor problemen waar je als raadslid tegenaan loopt.
Doorzettingsvermogen – Je vindt het geen enkel probleem om je gedurende langere tijd intensief met één taak bezig te houden, ook bij tegenslag. Je volhardt in een plan totdat je doel bereikt is.
Gespreksvaardigheid – Je kunt door in gesprek te gaan met mensen behalen wat je wilt bereiken.
Activisme – Bij misstanden kom je in actie met de direct betrokkenen.
De competenties die horen bij de kaderstellende rol zijn:
Besluitvaardigheid – Op basis van een goed oordeel durf je verantwoorde beslissingen en/of acties te ondernemen. Zelfs als je niet van alle feiten, gevolgen of alternatieven op de hoogte bent of als er conflicterende belangen zijn.
Initiatief – Je signaleert problemen of belemmeringen en lost deze zo snel mogelijk op. Je bent alert en anticipeert op kansen, nieuwe situaties of problemen en handelt er in een vroeg stadium naar.
Omgevingsbewustzijn – Je laat blijken dat je goed op de hoogte bent van maatschappelijke, politieke en inhoudelijke ontwikkelingen. Je bent leergierig en nieuwsgierig, gericht op interactie, samenwerking én communicatie met anderen.
Presenteren (van ideeën) – Je hebt een eigen visie, eigen ideeën en een mening en kan die helder, duidelijk en boeiend of enthousiasmerend overbrengen op anderen.
Visie (helikopterview) – Je weet een inspirerend toekomstbeeld voor de lokale sociaaldemocratie te ontwikkelen en uit te dragen, waarbij je afstand kunt nemen van de dagelijkse praktijk.
De competenties die bij de controlerende taak horen, zijn:
Onafhankelijkheid – Je vormt zelfstandig een mening of oordeel en onderneemt zelfstandig actie zonder je te laten beïnvloeden door anderen. Je wil en kan een eigen koers varen.
Oordeelsvorming – Je kunt gegevens en de manier van handelen afwegen tegen relevante criteria en zo tot onderbouwde beoordelingen komen.
Voortgangsbewaking – Je bewaakt de voortgang, realisatie, resultaten en effecten van politieke afspraken zoals raadsbesluiten, moties, amendementen en belangrijke toezeggingen.
De competenties voor samenwerking en algemene taken zijn:
Integriteit – Als PvdA-lid en -politicus handel je altijd integer, ook bij druk van buitenaf. Iedere PvdA-politicus tekent de erecode. Je gaat zorgvuldig en discreet met vertrouwelijke of gevoelige informatie uit de raad/fractie/contacten met je netwerken om.
Samenwerken – Je zit in de raad om de sociaaldemocratie in je gemeente te versterken. Dat doe je samen met anderen. Het gezamenlijk resultaat telt en dat bereik je door een optimale afstemming tussen de eigen kwaliteiten en belangen én die van de anderen.
Stressbestendigheid – Je kunt incasseren, je blijft zaken relativeren en rationeel benaderen. Je gaat rustig, systematisch en efficiënt te werk.
Assertiviteit – Je komt op een niet kwetsende en tactvolle manier op voor je eigen mening, behoefte of belangen.
Conflicthantering – Je weet tegengestelde belangen met een grote emotionele lading op een tactvolle wijze te hanteren en op te lossen. Dat doe je in individuele contacten met bewoners, dat doe je in de raad en in het buurthuis waar je bent uitgenodigd voor een bewonersvergadering.
Mondelinge uitdrukkingsvaardigheid – Je weet je ideeën, meningen, standpunten en besluiten in een begrijpelijke taal aan anderen duidelijk te maken. Je weet wie je toehoorders zijn en stemt je boodschap daarop af.
Voor fractievoorzitters ligt daarnaast meer nadruk op de competenties:
- Samenwerken en verbinden;
- Strategisch inzicht;
- Leidinggeven en tact;
- Besluitvaardigheid.
Profiel wethouder
Handelen vanuit de idealen
De gemeente staat het dichtst bij de burger. Juist als eerste overheid kunnen onze politici het beste vorm en inhoud geven aan onze idealen zoals solidariteit, toegankelijkheid, rechtvaardigheid en vooruitgang. Samen met de waarden goed werk, bestaanszekerheid, binding, verheffing en medezeggenschap zijn dit de idealen van de sociaaldemocratie. Voor de Partij van de Arbeid staat daarbij het recht op een fatsoenlijk bestaan centraal. Een bestaan dat een volwaardige participatie in de maatschappij mogelijk maakt, met ruimte voor wie wil en respect voor wie niet kan.
Wie zoekt de PvdA De PvdA zoekt mensen die volop in het leven staan, actief aan de maatschappij deelnemen en zich strijdbaar en met overtuiging willen inzetten voor de samenleving en het sociaaldemocratische gedachtegoed. Het bereiken van de idealen begint voor een PvdA-wethouder met een gezonde en ambitieuze motivatie, met een realistische kijk op de maatschappij en een visie op de toekomst.
De PvdA zoekt mensen die het maximale eruit willen en kunnen halen voor een samenleving waarin aandacht en zorg bestaat voor de mensen die het minder hebben. Deze houding vertaalt zich in de resultaten bij onderhandelingen, debatten en presentaties. De burgers herkennen de PvdA als partij die opkomt en durft te strijden voor het bereiken van haar idealen.
De PvdA zoekt mensen die communicatief vaardig zijn. Dit zijn mensen die het sociaaldemocratische gedachtegoed overtuigend, aansprekend en in begrijpelijke taal voor het voetlicht kunnen brengen. De PvdA-wethouder doet dit niet alleen vanuit het gemeentehuis, maar vooral in contact met burgers, met de wereld om hem of haar heen. De PvdA-wethouder maakt gebruik van social media, heeft de kwaliteiten om met veel overtuiging en deskundigheid de media te woord te staan in voor iedereen begrijpelijke taal, heeft een gezonde dosis relativering en humor, kan op de werkvloer werknemers te woord staan over de gevolgen van genomen besluiten en kan op straat in gesprek gaan met de kiezer. Wethouder: gevarieerde functie Als wethouder krijg je te maken met het politiek-bestuurlijke krachtenveld. De spelers variëren van de ambtelijke organisatie tot individuele burgers, van gemeenteraad tot maatschappelijke organisatie en van bedrijfsleven tot provinciale en landelijke overheid. Als wethouder leg je verantwoording af in de raad, onderhandel je in de coalitie, lig je onder een vergrootglas bij de media, neem je beslissingen op strategisch niveau, toon je je betrokkenheid bij de maatschappij en ga je in gesprek met de mensen in de wijken over gemeentelijke zaken die hen aangaan. Het wethouderschap vraagt daarom nogal wat van je en is lang niet iedereen gegeven. Om het wethouderschap goed uit te kunnen oefenen zul je gedreven moeten zijn de sociaaldemocratische waarden uit te dragen. Je persoonlijkheid en je vaardigheden zijn belangrijk. Als wethouder ben je betrokken bij de vereniging en je bewust van je gezichtsbepalende rol voor de vereniging op lokaal niveau. In het politieke debat in de afdeling heb je een voortrekkersrol. Als wethouder ben je zichtbaar en herkenbaar bij publieksgerichte activiteiten zoals canvassen en campagne voeren. Daarnaast sta je in direct contact met de leden van de afdeling.
Als wethouder ben je je bewust van de tijdelijkheid van de functie. Er moet altijd ruimte zijn voor vernieuwing, maar talent en ervaring weegt (net als bewezen kwaliteit) mee. Ervaring met het bedrijven van politiek is vanuit de PvdA opgedaan. Zonder de nodige ervaring met het bedrijven van politiek wordt het moeilijk je staande te houden.
Betrokken en benaderbaar Je moet actief contact onderhouden met alle lagen in de samenleving en openstaan voor signalen. Je moet actief contacten leggen met organisaties, specialisten en belanghebbenden op jouw portefeuillegebied, empathie tonen en burgers betrekken bij de besluitvorming. Verbinden en doorpakken zijn je kernkwaliteiten. Je kunt bruggen bouwen als dat nodig is, maar verliest je eigen inzet niet uit het oog. Je kunt dus ook goed onderhandelen. Je werkt aan een consistente en duurzame relatie met de inwoners van de gemeente. Maar het belangrijkste is dat je zowel formeel als informeel betrokken en benaderbaar bent voor de inwoners van de gemeente.
Inhoudelijke kennis op specifiek beleidsterrein Bij voorkeur zoeken we mensen met inhoudelijke kennis op één of meerdere beleidsterreinen. Indien je deze kennis niet heb moet je in staat zijn je snel in te werken in jouw beleidsterrein. Over het algemeen dien je over een hbo/academisch werk- en denkniveau te beschikken.
Media en communicatie
Je moet goed met (social) media overweg kunnen, je kunt inschatten welke zaken voor de media interessant zijn of kunnen worden en neemt zelf initiatief om je te profileren als PvdA’er. Je bent in staat het door jou gewenste imago neer te zetten in de media. Je brengt je standpunten overtuigend en aansprekend voor het voetlicht. Je kunt goed communiceren met burgers en relevante politieke actoren op zowel lokaal, provinciaal en landelijk niveau. Je moet op jouw terrein kunnen inspireren en motiveren om zo draagvlak voor je beleid te creëren onder de bevolking, uitvoerders en politici. Je moet hun verhaal dus ook goed over het voetlicht kunnen brengen in zaaltjes en in de media en in staat zijn om losse zaken terug te koppelen naar jouw visie. Je moet bereid en in staat zijn om helder en open verantwoording af te leggen aan raad, partij en burgers.
Analytisch, strategisch en visie
Je moet in staat zijn om analyses te maken van signalen die je oppikt en dit kunnen vertalen naar politiek handelen. Dat geldt ook voor zaken die buiten je portefeuillegebied liggen. Je moet strategisch inzicht hebben: je kunt inschatten wat de gevolgen van jouw handelen zijn en signaleert tijdig de risico’s van zaken die op jouw gebied spelen. Je bent ook bereid kritisch naar jezelf te kijken en hebt incasseringsvermogen. Dat betekent dat je goed kunt communiceren, leiderschap toont en soms bereid bent om stevig in te grijpen. Je hebt een heldere visie, gebaseerd op het PvdA-verkiezingsprogramma, en weet dit vertaald te krijgen in een collegeprogramma. Je stelt jezelf aan het begin van de periode doelen die hierop gebaseerd zijn en die je aan het eind van je periode gerealiseerd wilt hebben. Deze visie moet je, los van de actuele zaken die ongetwijfeld op je afkomen, gedurende de hele periode zichtbaar blijven maken. Je moet in staat zijn om op basis van jouw visie te inspireren en motiveren en zegt nooit ‘daar ga ik niet over’.
Als PvdA-wethouder onderteken je de erecode. Je volgt de scholing vanuit de PvdA voor wethouders, neemt deel aan de CLB-bijeenkomsten op jouw terrein en neemt deel aan intervisie.
Document 3. Oplegnotitie bij de profielschetsen
Oplegnotitie bij Profielen raadsleden, fractieleider en wethouder
Lokale aspecten PvdA-Landsmeer Voorbereiding Gemeenteraadsverkiezingen maart 2018
- De profielschets kunnen wij natuurlijk onderschrijven. Wel plaatsen we de kanttekening dat een kandidaat die aan deze punten voldoet nauwelijks bestaat. We kunnen de schets gebruiken als een handvat voor de gesprekken. Hieronder volgen enkele punten, toegesneden op de Landsmeerse situatie.
- Verkiezingsprogramma 2018, wat vindt de kandidaat daarvan. Hoe denkt kandidaat dit te verdedigen. Met welke onderdelen heeft de kandidaat de meeste affiniteit. En hoe denkt kandidaat om te gaan met andere onderdelen.
- In hoeverre is de kandidaat bekend met de drie kernen van de gemeente en wat daar lokaal speelt, van verenigingen, WhatsApp-buurtgroepen, woon- en fysieke-veiligheid en de daarbij opkomende sentimenten tot zorg. (Waar maken de burgers, bewoners, zich al of niet terecht, zorgen om).
- Hoe genuanceerd kan kandidaat omgaan met verschillen. In hoeverre heeft kandidaat een bestaand network of is kandidaat in staat dit op te bouwen.
- Kent de kandidaat gevoelens en (vermeende / latente) doelen van de andere partijen
- Weet de kandidaat de mogelijkheden / beperkingen van de gemeente politiek, het gemeentelijke domein.
- Met kandidaat aandacht besteden aan diens eigen verleden in de Landsmeerse politiek, maar ook de inbreng in het verleden van de PvdA: Wat geleverd, waaraan meegewerkt, welke zaken tegen gehouden; Uit coalitie gestapt, waarom, wat waren de redenen van de PvdA-Landsmeer ; Alert zijn op hun activiteiten in verleden.
- Wat heeft de PvdA-Landsmeer zichtbaar en onzichtbaar bereikt Toekomst, waar zal aan worden gewerkt, voorstellen worden gegenereerd : Openbaar vervoer aansluiting Metro; Bouwplannen, jongeren, Breekoever ; WMO, junioren-senioren. ruimtelijke visie op groen.
- Belangrijk om ook een regionaal network te hebben of op te willen bouwen. Dit wordt, naast de plaatselijke netwerken, steeds belangrijker. De door ons gewenste verder gaande samenwerking met omringende gemeenten speelt daarbij een belangrijke rol.
- Daarnaast het (leren) kennen van de door provincie en rijk opgestelde kaders waarbinnen de gemeente Landsmeer moet werken, al of niet in samenwerking met andere gemeenten.
- Het (leren) lezen van een begroting is erg belangrijk ! Vooral ook de manier waarop daar mee gewerkt wordt in onze gemeente. Soms ondoorzichtig.
- Bereidheid om mee te draaien in de fractie, ook al ben je geen gekozen raadslid. Als assistant van een of meerdere fractieleden een aandeel hebben in uitzoek- en opstel werk.
- Onderling goed kunnen samenwerken, elkaar fris houden en een mondig naar buiten treden. Goed beschouwen hoe kwaliteiten en vaardigheden elkaar kunnen aanvullen in de fractie. (complementair in de samenwerking)
- Bereid zijn de leergang voor lokale politiek te volgen.
Opgemaakt : Landsmeer, door de kandidatencommissie en besproken/vastgesteld in de afdelingsvergadering van 28 maart 2017.
Document 4. Het draaiboek
Draaiboek, definitief 28 maart 2017 (pdf)
Document 5. Kandidaatstelling, opstellen ontwerplijst en vaststelling
Opstelling ontwerpkandidatenlijst, verantwoordelijkheden
Het afdelingsbestuur draagt de verantwoordelijkheid dat in het najaar van 2017 een ontwerpkandidatenlijst wordt voorgelegd aan de leden. Om te komen tot die ontwerpkandidatenlijst, is een onafhankelijke kandidaatstellingcommissie ingesteld. Deze commissie stelt de ontwerpkandidatenlijst op en legt deze rechtstreeks voor (en verdedigt deze) aan de afdelingsvergadering (van 19 december 2017), die de lijst dan vaststelt. De leden van deze commissie zijn benoemd door de ledenvergadering. Het afdelingsbestuur faciliteert het proces.
Selectie- en benoemingsprocedure wethouders
De Gemeentewet bepaalt dat een wethouder benoemd wordt door de gemeenteraad. Formeel heeft het afdelingsbestuur hier geen zeggenschap over. Het is echter raadzaam om (vooraf en) in de kandidaatstellingsperiode na te denken over de mogelijke ‘wethouderabele’ kandidaten.
In onze afdeling Landsmeer is het profiel van een eventuele wethouder in de afdelingsvergadering van 28 maart vastgesteld en besloten dat het afdelingsbestuur door de fractie wordt geraadpleegd over een geschikte kandidaat als dat aan de orde zou komen.
Kandidaatstelling
Tot aan maandag 18 september 2017 kan iedereen zich kandidaatstellen bij de afdelingssecretaris. Deze stuurt een ontvangstbevestiging en een uitleg van de te volgen procedure. Verder stuurt hij/zij de interne bereidverklaring en de erecode toe. Beide dienen ondertekend retour gestuurd te worden en dienen voor 25 september 2017 bij de secretaris binnen te zijn. Pas dan is de kandidatuur formeel. Het afdelingsbestuur checkt van alle kandidaten of deze ledenrechten hebben en geen contributieachterstand hebben. Een lid verkrijgt ledenrechten vanaf het moment dat hij door het partijbestuur is toegelaten en zijn eerste contributiebetaling in het bezit is van het partijbestuur. Dit is in de regel 30 dagen na aanmelding. Het moment waarop in een kandidaatstellingsprocedure de ledenrechten verkregen moeten zijn, is de vaststelling van de ontwerpkandidatenlijst door het bestuur of de onafhankelijke kandidaatstellingscommissie die daartoe is ingesteld. In bijzondere omstandigheden kan het partijbestuur dispensatie toekennen om iemand op een kandidatenlijst te plaatsen die geen lid is van de partij of om aannemelijke redenen niet tijdig lid kon zijn van de partij.
Het afdelingsbestuur of de kandidaatstellingscommissie kan een lid de toegang tot de kandidaatstellingsprocedure weigeren als dat lid duidelijk niet past in de vastgestelde profielschets dan wel als te verwachten is dat het toelaten van de kandidaat de partij ernstige schade zal toebrengen. Het lid heeft het recht om beroep aan te tekenen bij de beroepscommissie (art 5.5 lid 5 HHR).
De kandidaatstellingscommissie kan aan de slag met het voeren van gesprekken. Het is raadzaam hier een duidelijke planning voor te maken waarin aangegeven wordt wat er van wie en wanneer verwacht wordt. Hou hierbij rekening met een mogelijk tweede ronde. Eventueel kan een commissie ervoor kiezen zich op te splitsen bij het voeren van gesprekken. Een nadeel hiervan kan zijn dat bij het uiteindelijke aanbrengen van rangorde er geen eenduidig beeld over een kandidaat ontstaat.
Voor de commissie is het goed om te weten dat de statuten en reglementen een maximale zittingsduur voorschrijven. Artikel 1.33 lid 2 HHR stelt namelijk dat: indien iemand een functie in of namens de partij gedurende 12 jaar of langer heeft vervuld, er zwaarwegende redenen aanwezig dienen te zijn om voor een volgende periode in die functie in aanmerking te komen.
Nadat alle gesprekken gevoerd zijn, heeft de kandidaatstellingscommissie de taak een voorstel te maken voor een ontwerplijst. De Kieswet geeft het hoogste aantal kandidaten aan die op de lijst geplaatst mogen worden. De afdelingssecretaris kan hierover informatie verkrijgen op het gemeentehuis (bij het bureau Verkiezingen).
Kandidaten die niet op de ontwerplijst geplaatst worden, komen op de zogenoemde alfabetische lijst van niet-geplaatsten. Doel hiervan is dat zij eventueel door de kandidaatstellende ledenvergadering overgeplaatst kunnen worden naar de kandidatenlijst (Art. 5.7 en 5.8 HHR).
Voorkeurstemmen
In principe behoort iemand die door de commissie op de lijst wordt geplaatst, geschikt te zijn om in de gemeenteraad zitting te nemen. Soms is het verleidelijk om iemand met een grote achterban, die niet geheel voldoet aan de gestelde criteria, op een niet-verkiesbare plaats te zetten om zo wel de stemmen binnen te halen. Uit de praktijk van de afgelopen jaren blijkt dat veel van deze kandidaten toch met voorkeurstemmen in de gemeenteraad komen en dat dit voor de nodige functioneringsproblemen kan zorgen. Een kandidaat komt op voorkeurstemmen in de gemeenteraad als hij een kwart van de kiesdeler haalt. Wij raden u aan om bij dit verschijnsel stil te staan en u de vraag te stellen of er binnen de beschikbare kandidaten personen zitten die een kwart van de kiesdeler kunnen halen. Welke voordelen, maar ook welke risico’s brengt een bepaalde samenstelling met zich mee? Welke gevolgen zou het hebben voor het evenwicht in de fractie en het functioneren van de fractie als team? Wat verwacht u van de persoonlijke prestaties van de kandidaat? Álle kandidaten dienen sociaal democraat in hart en nieren te zijn.
Indien het bestuur of de commissie een kandidaat niet op de lijst wenst te plaatsen dan bieden de reglementen de volgende mogelijkheden:
– Niet toelaten tot de procedure: + voors- en tegens, kandidaat voldoet niet aan profielschets of schade berokkenen;
– Alfabetische lijst van niet-geplaatsten: + voors- en tegens.
Doorbellen van de plaats op de lijst
Zodra de ontwerp-kandidatenlijst door het bestuur is vastgesteld, worden alle mensen die zich kandidaat gesteld hebben ingelicht. Om ervoor te zorgen dat je echt de eerste bent van wie de kandidaat hoort wat zijn plek op de lijst is, kun je dat het beste telefonisch doen. Vertel de kandidaten tevoren dat zij op een bepaald tijdstip gebeld worden en ga dan met een aantal mensen aan de telefoon zitten. De kans dat je iemand niet te pakken krijgt, is dan minimaal. Nu kan het gebeuren dat kandidaten die naar eigen verwachting hoog op de lijst dachten te komen door de kandidaatstellingscommissie teleurgesteld moeten worden. Zij staan op een onverkiesbare plaats of nog erger: zij staan slechts vermeld op de alfabetische lijst. Als de kandidaten telefonisch op de hoogte gesteld worden van hun positie op de ontwerplijst check dan of de kandidaat zijn kandidatuur wil handhaven. Het is namelijk heel goed mogelijk dat mensen niet heel laag op de lijst of op de alfabetische lijst willen staan. Een andere mogelijkheid is dat de kandidaat in zijn teleurstelling roept dat hij “zijn kandidatuur nog in beraad houdt”. Op dat moment moet je glashelder vertellen dat de kandidatuur tot op de ledenvergadering ingetrokken kan worden, maar dat de ontwerplijst wel bijvoorbeeld de volgende dag gepubliceerd zal worden.
Vaststelling van de kandidatenlijst
De kandidatenlijst wordt vastgesteld op 19 december 2017, door de afdelingsvergadering.